De zinvolheidspiramide.
Kleine kinderen stellen vaak eindeloos de waaromvraag. Laat ons daarin eens meegaan. Waarom ervaar ik het als zinvol om naar de bakker te gaan? Omdat ik brood wil kopen. Waarom is het zinvol om brood te kopen? Omdat ik wil eten. Waarom is het zinvol te eten? Omdat ik in leven wil blijven. Waarom is het zinvol om in leven te blijven? Omdat ik dit leven wil leiden. Waarom is het zinvol om dit leven te leiden? Omdat ik van alles wil doen en beleven; omdat ik anderen wil helpen. Waarom is het zinvol …?, en hier wordt het al moeilijker, en uiteindelijk komen we tot “Wat is de zin van het feit dat er iets is en niet niets?”

Zelfs als we enkel en alleen op die laatste vraag geen zinvol antwoord kunnen bedenken, stort de hele piramide in. Als het bestaan op zich niet zinvol is, hoe kan het dan zinvol zijn om naar de bakker te gaan en brood te kopen? Vreemd genoeg, echter, ga ik gewoon vrolijk naar de bakker. Ik eet gewoon lekker mijn boterhammen op. Is dat dan omdat ik me niet bewust ben van de vreselijke existentiële onbeantwoordbare vraag, en dus bijgevolg een idioot ben? Of is dat omdat die vreselijke existentiële onbeantwoordbare vraag helemaal niet fundamenteel is?

Met andere woorden: mijn wandeling naar de bakker ontleent haar zinvolheid helemaal niet aan één of andere zinvolheidspiramide. De concepten van zinvolheid zijn geschikt om zeer plaatselijk, op huis-tuin-en-keuken niveau wat te organiseren en te communiceren, maar zijn niet dat wat ons fundamenteel motiveert. Het rationele denken over zinvol en zinloos is niet waar we de kracht en de inspiratie halen om ons leven te leiden. Wat is dat dan wel?

 

Voorbij concepten.
Zet een stap, of doe een ademhaling, of kijk naar eender welk voorwerp dat voor je staat; luister naar eender welk geluid. Is dit ervaren, dit moment hier en nu zinvol ? Zinvol is een concept, een oordeel  dat wordt toegevoegd aan het directe ervaren van deze stap, ademhaling of wat dan ook. Een woord in het bewustzijn. Is het dan zinloos? Voor zinloos geldt hetzelfde. Is het dan zinvol noch zinloos? “Zinvol noch zinloos” is evenzeer een gedachte, die niet het ervaren zelf is.

Zet een stap, of doe een ademhaling, of kijk naar eender welk voorwerp dat voor je staat; luister naar eender welk geluid. Richt je niet op de concepten die opkomen, maar blijf gericht op het ervaren waardoor ze werden uitgelokt. Zinvol, zinloos, iets, niets, binnen, buiten, mooi, lelijk… laat ze allemaal vallen, laat ze allemaal opkomen en voorbijgaan, elk moment opnieuw en verblijf in het ervaren zelf.

Het is buitengewoon moeilijk, of zelfs in principe onmogelijk om wat “ik” dan ervaar over te brengen via dit extreem beperkte want per definitie conceptuele medium van de geschreven taal. En toch is er iets mogelijk. Waarom? Omdat de nu volgende beschrijving geen ervaring voorbij woorden wil creëren, want die is er altijd al. Deze tekst wil je alleen helpen dát te herkennen wat altijd al voor je neus stond. Om datgene los te laten, dat dit ervaren aan het zicht onttrekt.