Antwerpen, 15 oktober 2012

Beste …

Wat een avontuur, om met je gezin zo ver, zelfs op een ander continent,  te gaan wonen voor anderhalf jaar… ik vind het een erg moedige keuze, en verwacht dat het een erg positieve ervaring zal worden voor de hele familie.

Wat betreft je vragen over je beoefening, nu je zo lang niet naar de dojo kan komen, wel ik zou zeggen: het is nu zo, zie het als een kans! Natuurlijk is het beter om wekelijks samen zazen te doen, en begeleiding te krijgen. Maar alleen dat is op zich wat weinig, je weet hoe sterk ik aanbeveel om ook thuis dagelijks op je kussen te kruipen… en we weten allebei hoe moeilijk dat voor sommigen is, zeker als je kinderen hebt. Wel, nu heb je geen keuze. Hak de knoop door, en beslis elke dag te zitten. Zeg het aan je man, aan de kinderen, en vertel hoe belangrijk het voor je is. Natuurlijk zijn de momenten waarop je alleen thuis bent de beste, maar ik begrijp dat die eerder zeldzaam zijn. Pas op voor schuldgevoelens, dikwijls voelen mensen (vooral moeders) zich schuldig wanneer ze niet beschikbaar zijn voor hun kinderen, vooral wanneer ze tijd opeisen “voor zichzelf”. Weet dus goed dat zazen beoefenen niet alleen voor jezelf is, verre van.

Eens de beslissing genomen is, de knoop doorgehakt, geef dan niet op. De eerste weken zullen de moeilijkste zijn. Daarna zal je je plekje en je moment (probeer zoveel mogelijk op dezelfde plek te zitten, en zelfs -alhoewel ik dat iets minder belangrijk vind- op hetzelfde tijdstip.) gaan associëren met zazen, en dat is een grote hulp. Ook groeten voor je begint, of eender welke handeling die je graag doet en die je verbindt met zazen, kan helpen. Zo zijn er mensen die een kaars of wierook aansteken,  of een yoga-oefening doen voor ze beginnen…

Dikwijls laten we ons in de luren leggen door stiekeme opvattingen over zazen: dat er geen gedachten mogen zijn, of erger nog: dat er geen banale (lees: huishoudelijke) gedachten mogen zijn. Zit en observeer. Zelfs wanneer je alleen maar de meest banale gedachten hebt, wees je daarvan bewust. Zie ze opkomen en voorbijtrekken. Zie hoe ze eventueel blijven plakken in de geest, en zie de pogingen om ze los te laten. Zet telkens een stap achteruit.

Een uiterst belangrijk principe in de zen is: alles wat een hindernis lijkt, is eigenlijk een kans om een volgende stap te zetten. Je gedachten vertellen je dat het moeilijk, en misschien zelfs ondoenbaar is, om ginder alleen zazen te beoefenen. Geloof die gedachten niet. Ook die gedachten zijn niets meer dan een schijnbare hindernis, die in feite een geweldige kans is om je beoefening te laten groeien. Ik hoorde eens een verhaal van iemand, die uitgenodigd werd door een beroemde Birmese boeddhistische meditatielerares (ik ben haar naam vergeten). Hij was erg ontgoocheld toen hij bij haar aankwam, en bleek dat ze gewoon in haar woonkamer zouden mediteren. In die woonkamer liepen haar kleinkinderen te spelen, en er stond tegelijk een radio én een tv op. Temidden daarvan zat ze met een diepe, natuurlijke glimlach… en zijn opvattingen over meditatie waren na die dag voorgoed bijgesteld…

Er is ook een andere benadering, die we vinden in een oud verhaal over de historische Boeddha. Op een dag werd hij aangesproken door een vrouw die een hele reeks kinderen had, en de ganse dag moest werken. Ze vroeg of er voor haar dan geen hoop was, om ooit verlichting te realiseren. Boeddha vroeg: “wat doe je dan de hele dag?” Ze antwoordde: “ik ben waterdrager, ik ga de hele dag water halen aan de bron, en stap dan naar het dorp met de emmers op mijn schouders”. Hij zei: “wees dan aandachtig bij alles wat je doet, bij het putten van het water, bij het plaatsen van de emmers op je schouders, bij elke stap die je zet… “ De vrouw dankte hem voor zijn advies, en, als ik me goed herinner, vermeldt de soetra dat ze de uiteindelijke, complete verlichting realiseerde.

Dat is dus ook een pad, dat je simultaan kan bewandelen, en dat ik absoluut aanbeveel. Maar ik denk dat jij zeker tijd hebt om daarnaast zazen te beoefenen op een kussen, dus zou ik dat zeker ook doen. Het zal je aandacht en openheid tijdens de dag voeden…

Gewoon doen dus. Niet twijfelen, niet elke dag jezelf afvragen of het wel de moeite loont, niet elke dag je zazen gaan evalueren, maar hier en nu beslissen dat je elke dag gaat zitten. Punt. Een klaar en duidelijk voornemen lijkt misschien moeilijk vol te houden, maar mijn ervaring is dat het je leven juist eenvoudiger en lichter kan maken. Besef goed dat het een realistisch, perfect haalbaar voornemen is, geen onmenselijke opgave. Wat de gedachten je ook proberen wijs te maken. Het gaat er enkel om, een half uur per dag in zo groot mogelijke helderheid op een kussen te zitten. Wat nodig is, is de “klik” te maken. Laat me binnen een paar weken maar weten hoe het gaat! Je mag me natuurlijk altijd schrijven als je vragen hebt…

Hartelijk,

Luc