Het is in de absorptie in het zittende lichaam, in het ritme, de beweging van de ademhaling,
in de absorptie in de levende ervaring van elk moment, dat de obsessies, de hersenspinsels,
de verschillende gehechtheden en conditioneringen zich kunnen oplossen, dat de toe-
eigening en het functioneren van de identificatie zich kunnen oplossen.
Hoe moeilijk het soms ook lijkt, het enige wat te realiseren valt, is zich te bevrijden van de
banden met, de gehechtheden aan dit functioneren. Want zolang we hieraan gebonden zijn,
zitten we gevangen in de greep van de dualiteit van grijpen, afwijzen en uitsluiten, zonder dat
we ons er daarom van bewust zijn dat dit lijden is.
Wanneer we gevestigd zijn in zitmeditatie, is het niet belangrijk of er al dan niet mentale
verschijnselen zijn; het cruciale punt is onszelf te bevrijden van de toe-eigening ervan en van
de identificatie daarmee. Want hoe dan ook, zolang we leven, zal ons bestaan altijd bezaaid
zijn met verschijnselen, omstandigheden en gebeurtenissen, soms aangenaam, soms
moeilijk, zelfs heel moeilijk.
Doorslaggevend is hoe we ermee omgaan. Omdat we het grootste deel van de tijd
verbonden zijn met dit systeem van identificatie en toe-eigening, handelen we reactief door
voor of tegen te zijn. Dat wat ik vaak het “geconditioneerde systeem” noem, handelt reactief,
handelt in functie van zijn overleven. Vanaf onze kindertijd worden we geconditioneerd om
doelen te bereiken, efficiënt te zijn, te streven, iets te bereiken, iemand te worden. Maar men
heeft ons nooit geleerd om gewoon te zijn. Men heeft ons nooit geleerd om te leven, om
geluk te vinden, de eenvoudige vreugde van het bestaan. Men heeft ons nooit geleerd, ons
af te stemmen op de dans, op de muziek van het universum.
Het functioneringssysteem waarmee we verbonden zijn en waarmee we ons identificeren, is
ook het functioneringssysteem van de menselijke samenleving. Dit systeem leidt tot
uitsluiting, ellende, honger in de wereld, oorlogen, lijden…
In die zin is het essentieel om te gaan zitten, om onszelf te vestigen in pure aandacht (dat wil
zeggen in een aandacht die niets grijpt, niets afwijst), in de fijnste weefsels van dat wat ons
leven vormt. Want het is essentieel dat we licht kunnen werpen op dit functioneringssysteem,
zodat we onszelf ervan kunnen bevrijden, niet alleen voor onszelf, voor ons eigen bestaan,
maar voor alle wezens.
Alle wezens, dat wil zeggen niet alleen mensen, maar alle levende wezens, planten, dieren,
mineralen… Zo realiseren we diepgaand, en niet enkel filosofisch, de onderlinge
verbondenheid.
Dus met volle overgave zitten. Zitten en het pad van bevrijding gaan, in de kleinste
momenten van je leven. Doorheen onszelf voor de anderen, niet met de wilsmatige intentie
dat te doen, maar vanuit de onderlinge afhankelijkheid met alle wezens: wat in onszelf
bevrijd wordt, wat in onszelf ontwaakt, bevrijdt zich en ontwaakt in alle wezens.
In die zin is het pad van bevrijding gaan een van de grootste diensten die we de mensheid
kunnen bewijzen. Niet alleen in zitmeditatie met het gezicht naar de muur en naar onszelf,
maar ook in deze zuivere aandacht die we in elke handeling, in elke manier van zijn in ons
leven kunnen vestigen.
In de zuivere aandacht ontvouwt zich de intelligentie van het hart, die op natuurlijke wijze,
zonder intentie, straalt voor alle wezens.
Patrick Pargnien